ÇAĞLAYANCERİT’İN

        TARİH SAHNESİNDEKİ YERİ

 ‘’Cerid’’ adının aslı ve manası üzerinde kesin olmamakla beraber, Cerid  boyu  bu adı “Cirid”  oyunundaki değneğin Arapça adı olan  “cerid” den gelmiş olması  kuvvetli bir ihtimaldir. Ülkemizin bazı yerlerinde “Cerit”; canlı, eli çabuk ve becerikli anlamlarına da geliyor. Cirit oyunundaki özelliklerin açıklaması niteliğindeki bu kullanımlar, Cerit adının Arapça ‘‘cerid’’den gelmiş olduğunu gösteren önemli bir dayanaktır. ’’ (Öztürk, 1998: 17).

‘’İlçenin ilk kuruluşu bu günkü ilçe merkezinin kuzeyinde bulunan ‘Pamuklu’ denilen yerdir. Cerit kelimesinin  kökeninden  kültürel  yapısından hareketle ilçenin adının Orta Asya’dan  gelen  Cerid Aşiretinden geldiği ve bu adla tanındığını söyleyebiliriz. “çağlayan” tabirinin ise sularının çokluğuna dayanarak kullanıldığı olasılığı kuvvetli bir ihtimaldir (Öztürk, 1998:19).

            İlçeye bağlı Küçükcerit köyünde ortaya çıkan  mozaik kalıntıları, yörede yerleşimin  M. S. 3-4. yüzyıla dayandığını göstermektedir.  Dağlık bir alanda kurulan Çağlayancerit, Elbistan-Pazarcık arasındaki eski  tarihi yola  hâkimiyet konumdadır.  Bu yol, Anadolu’dan Suriye ve Irak’a giden en işlek yolun en bilinmeyen kısmıdır. Elbistan- Nurhak, yakınlarındaki Akça Derbent eski zamanlardan beri bilinen ünlü bir geçittir. Elbistan-Pazarcık kervan (ticaret) yolunun  güvenliğinin sağlanması için bu derbendin oluşturulmuş olması  kuvvetli bir olasılıktır.  Çağlayancerit, konumu itibarıyla Anadolu-Suriye, Irak ticaret yoluna hâkimiyet bir yerdedir. 1277 yılında Mısır ordusu ile Muhyiddin İbn-i Abdüzzahir bu yolla Anadolu’ya  bin bir güçlükle gelmiştir. www.kahramanmaras.gov.tr)

            Çağlayancerit, Kahramanmaraş ili merkez ilçeye bağlı bir  köy iken 01. 06. 1986 tarihinde  belediye teşkilatı kurulmuş, daha sonrasında  04. 07. 1987’de 3392 sayılı kanunla ilçe statüsüne kavuşmuştur. (www.kahramanmaras.gov.tr) Çağlayancerit tarihi hakkında belge ve kaynaklar çok azdır. Bu durum Türk milletinin bir özelliği olan sözlü tarihe önem vermesiyle açıklanabilir. Elimize geçen bilgiler kuşaktan kuşağa aktarılan bilgilerdir. Yazılı olmadığı için zaman içinde eklemeler çıkarmalar olmuştur.

İlçe halk haneleri genelde kalabalık bir nüfus yapısına sahiptir. Bu nedenle ve geçim kaynaklarının yetersizliği sonucu mevsimlik göç yaygındır. İlçe halkının büyük  kısmı mayıs-aralık ayları arasında Adana, Diyarbakır, Gaziantep ve Kahramanmaraş'ta tarım işçisi olarak çalışmaktadır. Kıbrıs ve yurtdışına işçi olarak çalışmaya gidenlerin sayısı da artmaktadır.

İlçe halkı gelenekleri ve yaşam tarzıyla Türk aile yapısı ve geleneklerini yansıtmaktadır. Çağlayancerit'in ilçe statüsü kazanmasıyla birlikte çağdaş yaşam tarzı ve dünya görüşü yaygınlaşmaktadır. Halk yeniliğe açıktır. Ailelerin büyük çoğunluğunda Televizyon ve Radyo mevcuttur. Gazete ve yayınları okuma oranı ise henüz istenilen seviyede değildir. İlçe merkezi ve beldelerde betonarme yapılaşma yoğunlukta olmakta birlikte özellikle köylerde kerpiç ve taştan yapılan toprak damlı evler kullanılmaktadır.

Çağlayancerit ilçesi coğrafi olarak Akdeniz bölgesi sınırları içindedir. Kuzeyinde Nurhak, doğusunda Adıyaman ili Gölbaşı ilçesi, güneyinde Pazarcık, batısında ise Kahramanmaraş İli Merkez ilçesi bulunmaktadır. İlçenin merkez  rakımı 1150 metre dir. (www.kahramanmaras.gov.tr) İlçede Akdeniz iklimiyle karasal iklim arasında geçiş özelliği taşıyan iklim tipi hâkimdir. Yaz mevsimi sıcak ve kurak kış ve mevsimi soğuk ve kar yağışlı, baharlar ise ılık ve yağışlıdır.

İlçe merkezi kuzeyde Engizek dağları, güneyinde ise Öksüz dağı ile çevrili bir vadide kurulmuştur. Köyler genelde dağlık arazide kurulmuş olup, Düzbağ ve Bozlar beldeleri çevresi genelde düzlüktür. İlçede ekilebilir arazi sınırlı olup, dağlık alanların yüksek kesimlerinde orman alanları mevcuttur.

İlçenin yüzölçümü 642 km2 ’dir. Bu yüzölçümünün 10. 396 hektarı (% 16) tarım alanı, 23. 566 hektarı (% 37) orman ve fundalık, 27. 677 hektarı (% 38) çayır ve mera, 5561 hektarı  (% 9) ise tarım dışı arazidir. www.kahramanmaras.gov.tr)

İlçe sınırları içerisinde toplam orman alanı 18961, 5 hektardır. Bu orman alanlarından 1902, 5 Hektarı normal koru sahası, 3676 Hektarı normal baltalık sahası, 13383 Hektarı ise çok bozuk koru sahasıdır. Ormanlarımızda bulunan ağaç türleri ise meşe, sedir, çınar, karaçam ve kızılçamdır. İlçenin Engizek Dağları kesiminde yüksek alanlarda yaylak ve otlaklar bulunmaktadır. İlçe sınırları içinden Göksu ve Aksu çayları geçmekte olup, sulanabilir araziler bakımından bu su kaynakları önem taşımaktadır. (www.kahramanmaras.gov.tr)

                                                               --------------------

                                                                     Eğitimci Yazar

                                                                              Salim ULU