ÇAĞLAYANCERİT İN TARİHTEKİ YERİ |
ÇAĞLAYANCERİT’İN
TARİH SAHNESİNDEKİ YERİ
‘’Cerid’’ adının aslı
ve manası üzerinde kesin olmamakla beraber, Cerid boyu bu adı
“Cirid” oyunundaki değneğin Arapça adı olan “cerid” den gelmiş
olması kuvvetli bir ihtimaldir. Ülkemizin bazı yerlerinde “Cerit”; canlı,
eli çabuk ve becerikli anlamlarına da geliyor. Cirit oyunundaki
özelliklerin açıklaması niteliğindeki bu kullanımlar, Cerit adının Arapça
‘‘cerid’’den gelmiş olduğunu gösteren önemli bir dayanaktır. ’’ (Öztürk, 1998:
17).
‘’İlçenin ilk kuruluşu bu
günkü ilçe merkezinin kuzeyinde bulunan ‘Pamuklu’ denilen yerdir. Cerit
kelimesinin kökeninden kültürel yapısından hareketle ilçenin
adının Orta Asya’dan gelen Cerid Aşiretinden geldiği ve bu adla tanındığını
söyleyebiliriz. “çağlayan” tabirinin ise sularının çokluğuna dayanarak
kullanıldığı olasılığı kuvvetli bir ihtimaldir (Öztürk, 1998:19).
İlçeye bağlı Küçükcerit köyünde ortaya çıkan mozaik kalıntıları, yörede
yerleşimin M. S. 3-4. yüzyıla dayandığını göstermektedir. Dağlık
bir alanda kurulan Çağlayancerit, Elbistan-Pazarcık arasındaki eski
tarihi yola hâkimiyet konumdadır. Bu yol, Anadolu’dan Suriye
ve Irak’a giden en işlek yolun en bilinmeyen kısmıdır. Elbistan- Nurhak, yakınlarındaki
Akça Derbent eski zamanlardan beri bilinen ünlü bir geçittir. Elbistan-Pazarcık
kervan (ticaret) yolunun güvenliğinin sağlanması için bu derbendin
oluşturulmuş olması kuvvetli bir olasılıktır. Çağlayancerit, konumu
itibarıyla Anadolu-Suriye, Irak ticaret yoluna hâkimiyet bir yerdedir. 1277
yılında Mısır ordusu ile Muhyiddin İbn-i Abdüzzahir bu yolla Anadolu’ya
bin bir güçlükle gelmiştir. www.kahramanmaras.gov.tr)
Çağlayancerit, Kahramanmaraş ili merkez ilçeye bağlı bir köy iken 01. 06.
1986 tarihinde belediye teşkilatı kurulmuş, daha sonrasında 04. 07.
1987’de 3392 sayılı kanunla ilçe statüsüne kavuşmuştur.
(www.kahramanmaras.gov.tr) Çağlayancerit tarihi hakkında belge ve kaynaklar çok
azdır. Bu durum Türk milletinin bir özelliği olan sözlü tarihe önem vermesiyle
açıklanabilir. Elimize geçen bilgiler kuşaktan kuşağa aktarılan bilgilerdir.
Yazılı olmadığı için zaman içinde eklemeler çıkarmalar olmuştur.
İlçe halk haneleri genelde
kalabalık bir nüfus yapısına sahiptir. Bu nedenle ve geçim kaynaklarının yetersizliği
sonucu mevsimlik göç yaygındır. İlçe halkının büyük kısmı mayıs-aralık
ayları arasında Adana, Diyarbakır, Gaziantep ve Kahramanmaraş'ta tarım işçisi
olarak çalışmaktadır. Kıbrıs ve yurtdışına işçi olarak çalışmaya gidenlerin
sayısı da artmaktadır.
İlçe halkı gelenekleri ve
yaşam tarzıyla Türk aile yapısı ve geleneklerini yansıtmaktadır.
Çağlayancerit'in ilçe statüsü kazanmasıyla birlikte çağdaş yaşam tarzı ve dünya
görüşü yaygınlaşmaktadır. Halk yeniliğe açıktır. Ailelerin büyük çoğunluğunda
Televizyon ve Radyo mevcuttur. Gazete ve yayınları okuma oranı ise henüz
istenilen seviyede değildir. İlçe merkezi ve beldelerde betonarme yapılaşma
yoğunlukta olmakta birlikte özellikle köylerde kerpiç ve taştan yapılan toprak
damlı evler kullanılmaktadır.
Çağlayancerit ilçesi coğrafi
olarak Akdeniz bölgesi sınırları içindedir. Kuzeyinde Nurhak, doğusunda
Adıyaman ili Gölbaşı ilçesi, güneyinde Pazarcık, batısında ise Kahramanmaraş
İli Merkez ilçesi bulunmaktadır. İlçenin merkez rakımı 1150
metre dir. (www.kahramanmaras.gov.tr)
İlçede Akdeniz iklimiyle karasal iklim arasında geçiş özelliği taşıyan iklim
tipi hâkimdir. Yaz mevsimi sıcak ve kurak kış ve mevsimi soğuk ve kar
yağışlı, baharlar ise ılık ve yağışlıdır.
İlçe merkezi kuzeyde Engizek
dağları, güneyinde ise Öksüz dağı ile çevrili bir vadide kurulmuştur. Köyler
genelde dağlık arazide kurulmuş olup, Düzbağ ve Bozlar beldeleri çevresi
genelde düzlüktür. İlçede ekilebilir arazi sınırlı olup, dağlık alanların
yüksek kesimlerinde orman alanları mevcuttur.
İlçenin yüzölçümü 642
km2 ’dir. Bu yüzölçümünün 10. 396 hektarı (% 16) tarım alanı, 23. 566
hektarı (% 37) orman ve fundalık, 27. 677 hektarı (% 38) çayır ve mera, 5561
hektarı (% 9) ise tarım dışı arazidir. www.kahramanmaras.gov.tr)
İlçe sınırları içerisinde
toplam orman alanı 18961, 5 hektardır. Bu orman alanlarından 1902, 5 Hektarı
normal koru sahası, 3676 Hektarı normal baltalık sahası, 13383 Hektarı ise çok
bozuk koru sahasıdır. Ormanlarımızda bulunan ağaç türleri ise meşe, sedir,
çınar, karaçam ve kızılçamdır. İlçenin Engizek Dağları kesiminde yüksek
alanlarda yaylak ve otlaklar bulunmaktadır. İlçe sınırları içinden Göksu ve
Aksu çayları geçmekte olup, sulanabilir araziler bakımından bu su kaynakları
önem taşımaktadır. (www.kahramanmaras.gov.tr)
-------------------- Eğitimci Yazar Salim ULU |
< Önceki |
---|